Pytania do wykorzystania w dyskusji po projekcji filmu “Tacy jak Wy” (Just Like You):

Czy autyzm "widać"?

Brooke

Niektóre dzieci z autyzmem niczym się nie wyróżniają a autyzm wpływa jedynie na to, jak się zachowują i porozumiewają w określonych sytuacjach.

Tanner

Ale u niektórych dzieci autyzm wpływa na to jak się zachowują i komunikują przez cały czas.

Addison

Czasami autyzm wpływa na dzieci w tak dużym stopniu, że nie mogą kontrolować swojego ciała, ani porozumiewać się mową… tak jak mój brat.

Co powoduje autyzm?

Trent Green

Nie wiadomo dlaczego dzieci mają autyzm. Naukowcy i lekarze cały czas poszukują odpowiedzi na to pytanie. Wiemy na pewno, że autyzm wpływa na funkcjonowanie mózgu i ciała. U dzieci z autyzmem zmysły, procesy myślowe, komunikacja i ruchy ciała działają inaczej. To sprawia, że postrzegają świat w bardzo nietypowy sposób.

Jak autyzm wpływa na odbiór świata?

Trent Green

Autyzm wpływa na to, jak dzieci postrzegają świat i odbierają zmysły. Sytuacje, które wydają się zupełnie normalne dla większości osób mogą być wyjątkowo bolesne dla dzieci z autyzmem.

Jakie trudności z odbiorem zmysłów może mieć osoba z autyzmem?

Addison

Autyzm powoduje, że światło może oślepiać dzieci i wywoływać u nich bóle głowy.

Brooke

Czasami dzieci widzą dwa obrazy zamiast jednego. Tak jakby wasze oczy się nieustannie zbiegały.

Addison

Oczy Christiana nie komunikują się z jego mózgiem w ten sam sposób, jak moje. Nawet jeśli jego oczy widziały wcześniej lody, nie mówią jego mózgowi jak wyglądają lody. Kiedy widzi je ponownie, nie pamięta co to takiego, ale jego inne zmysły pamiętają. Dlatego może je rozpoznać po zapachu albo po smaku. Ale nie może ich rozpoznać po wyglądzie. To przypomina trochę odgadywanie czym coś jest z zamkniętymi oczami. Jedyną metodą jest dotykanie, smakowanie albo wąchanie. To dlatego Christian wkłada rzeczy do ust. Albo wiele razy dotyka te same przedmioty. Po prostu zgaduje czym są.

 

Austin

Autyzm wpływa na to jak słyszę różne rzeczy. Mój mózg nie potrafi ignorować hałasu.

Morgan

Czasami trudno jest mi wysiedzieć w klasie bo słyszę wszystko. Wszystko jednocześnie. I to powoduje, że trudno mi się skoncentrować. Własny głos mnie uspokaja, więc zaczynam coś nucić lub kołysać się do tyłu i do przodu. To mi pomaga.

Austin

Autyzm zmienia to jak odbieram zapach i smak różnych rzeczy.

 

Alison

Christian jest bardzo wrażliwy na niektóre produkty. Dlatego na przyjęcia przynosi swoje bezglutenowe przekąski.

Morgan

Autyzm wpływa na to jak czuję niektóre rzeczy. Są ubrania, które bardzo drażnią mi skórę.

Austin

Ciasne ubrania wywołują u mnie klaustrofobię. Czuję się jakbym nosił kaftan bezpieczeństwa.

Co pomaga osobom z autyzmem w trudnych sytuacjach?

Austin

Więc mogę kołysać się w przód i w tył, nucić, machać rękami…

Morgan

To sprawia, że mam ochotę pobiec do toalety, walnąć głową, zatkać uszy rękami i zamknąć oczy.

Addison

Christian chce tylko żeby to się skończyło.

 

Austin

Rutyna mnie uspokaja.

Tanner

Innym sposobem na poradzenie sobie jest otaczanie się znajomymi przedmiotami.

&nbsp

Czym różni się myślenie osób z autyzmem?

Trent Green

Dzieci z autyzmem odbierają świat inaczej. Niektóre dzieci myślą obrazami, inne widzą tylko wzory, a jeszcze inne zapamiętują fakty dotyczące konkretnych tematów.

Brooke

Mózg Morgan widzi wszystko w obrazach. To tak jakby wyszukiwała w przeglądarce Google wyłącznie grafikę. Ale ma pamięć fotograficzną.

Tanner

Mózg Austina widzi tylko wzory. To jakby wyszukiwać coś w przeglądarce Google. Kiedy się czegoś szuka, widzi się jedynie grupy liter. Ta umiejętność powoduje, że jest niesamowicie dobry z matematyki.

Jakie trudności z komunikacją mają osoby z autyzmem?

Brooke

Morgan nie wychwytuje ironii, wyrazów twarzy albo intonacji.

Trent Green

Kolejną z różnic w postrzeganiu świata przez dzieci z autyzmem jest nie wychwytywanie sarkazmów i branie wszystkiego dosłownie.

Brooke

Jeśli powiedziałabym Morgan „połamania nóg”, zrozumiałaby dosłownie, że życzę jej, żeby złamała nogę. Więc nie mówię tak. Mówię po prostu „powodzenia”.

 

Morgan

Potrafię mówić tylko wprost. Przynajmniej moi znajomi wiedzą, ze mówię im prawdę.

Trent Green

Rozumiem, że Austin zawsze mówi to co myśli. Nie przepuszcza słów przez tzw. filtry społeczne.

Addison

Christian nie komunikuje się używając mowy, ale wszystko rozumie. Christian uczy się porozumiewać w inny sposób. Używając obrazków lub swojego iPad’a.

Czy osoby z autyzmem wolą być same?

Addison

Christian czasami lubi być sam. Ale przez większość czasu uwielbia być pośród ludzi. Nawet jeśli nie potrafi z nimi rozmawiać.

Austin

Uwielbiam spędzać czas z przyjaciółmi,

Morgan

Przyjaciele są dla mnie naprawdę ważni.

Jak zaprzyjaźnić się z osobą z autyzmem?

Austin

Po prostu traktujcie mnie jak każde inne dziecko. Czasami potrzebuję pomocy i poproszę Was o nią.

Addison

A jeśli, jak każde inne dziecko, zachowują się w sposób, który wam nie odpowiada, poproście ich żeby przestali. Lub poproście nauczyciela, żeby pomógł wam zrozumieć co się dzieje z Waszym przyjacielem.

Morgan

Proszę pamiętajcie, że dzieci z autyzmem nie chcą zranić Waszych uczuć, ani wprawić w zakłopotanie.

 

Austin

Nie wiem, czy coś co robię drażni Tannera lub go obraża. Dlatego lubię kiedy mi o tym mówi. To pomaga mi się uczyć. Lubię kiedy Tanner zaprasza mnie do siebie, żeby grać w gry wideo.

Addison

I tak jak każde inne dzieci, dzieci z autyzmem chcą być akceptowane. Christian uwielbia dostawać zaproszenia na przyjęcia.

 

Jak pomóc osobie z autyzmem?

Morgan

Lubię kiedy Brook pomaga mi się uspokoić.

Brooke

Mamy specjalny znak. Po prostu się wycisz.

Austin

Zrozumiem was lepiej, kiedy będziecie mówić wolniej i wyraźnie. I proszę, poczekajcie aż skończę mówić. Czasami powiedzenie czegoś zajmuje mi chwilę.

 

Morgan

Wszystko wizualizuję, dlatego łatwiej jest mi zrozumieć jeśli mi coś napiszecie albo rozrysujecie.

Tanner

Zapytajcie swojego przyjaciela z autyzmem o rzeczy, na które jest wrażliwy, żeby pomóc mu ich unikać.

Morgan

Nie lubię kiedy ludzie używają słów typu “idiota/głupek/niedorozwój”. Nawet jeśli używają go w odniesieniu do sytuacji albo siebie. Jest mi przykro.

 

Tanner

I gdy widzicie, że ktoś źle się zachowuje, nie bójcie się stanąć w obronie waszego przyjaciela z autyzmem.

Brooke

Nauczcie tę osobę czegoś o autyzmie.